Krediler yüzdürüldükçe borç krizi öteleniyor

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), koronavirüs salgını nedeniyle kişilerin ve reel sektörün finansman koşullarını kolaylaştırmak amacıyla uygulanan tedbirlerin 31 Haziran’a kadar uzatılmasına karar verdi. Buna göre, kredilerin takibe düşme süresini 90 günden 180 güne çıkaran uygulama 30 Haziran 2021’e kadar uzatıldı. Düzenleme, ihtiyaç kredilerinin yanı sıra taşıt, konut ve tüketici kredileri ile tüm ticari kredileri kapsıyor.

‘ZOMBİ’LERİ YAŞATIYOR

Bankaların bilançolarında yüksek oranda sorunlu alacak yönettikleri biliniyor. Nitekim, Merkez Bankası da Finansal İstikrar Raporu’nda 360 milyar TL’si yakın izlemede, 150 milyar TL’si tahsili gecikmiş olmak üzere toplamda 510 milyar TL’lik sorunlu kredi bulunduğunu açıklarken; yapılandırma ile ötelemelerin vadesinin gelmesiyle bankalardaki sorunlu kredilerin artacağına işaret etmişti. Dolayısıyla, karantina uygulamalarının başladığı bu dönemde finansman koşullarının kolaylaştırmasının hem borçlular hem de alacaklılar açısından rahatlatıcı etkisi yadsınmıyor. Ancak, kötü alacakların banka bilançolarda yüzdürülmeye devam edilmesi aynı zamanda durumu kalıcı olarak bozulmuş ‘zombi’ olarak adlandırılan şirketlerin de yaşatılması anlamına geliyor. Uzmanlar, bu süreçte ekonomiye nefes aldıran bu düzenlemelerin aynı zamanda var olan soruları geleceğe taşıdığı konusunda uyarıyor.

Doç. Dr. Baki Demirel

GELİRLER ARTIRILMALI

Bu tür düzenlemelerin banka bilançolarında aktif tarafını makyajladığını belirten Yalova Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Baki Demirel, borçların 6 ay sonra geri ödenebileceğinin de garantisi olmadığını belirterek, “Kamu aktif rol almalı ve borçların tasfiyesi gibi önlemlerle birlikte KOBİ’nin, çiftçinin, esnafın ve hane halkının gelirlerini yükselten adımlar atılmalı. Aksi takdirde krediler yüzdürüldükçe daha büyük bir borç krizine öteleniyor” dedi. Servet vergisinin düşünülmesi gerektiğini savunan Demirel, “Bir defaya mahsus ultra servet vergisi ‘Robin Hood’ vergisi alınırsa yüksek parasal genişlemeye biraz tampon olur” diye konuştu.

GERÇEKÇİ TEDBİR ALINMASI GECİKİYOR

Erten&Erten Danışmanlık Kurucu Ortağı Mehmet Erten ise düzenlemenin bu süreçte gerekli olduğuna değinirken aynı zamanda zombi şirketlerin hâlâ yaşamaya devam etmesini sağlayacağını ve bu konuda gerçekçi tedbirlerin alınmasını geciktireceğini belirtti. “Ancak, zor dönemlerde banka bilançolarını biraz rahatlatmazsak zaman içinde onların ekonomiye katkılarını sağlamakta zorlanabiliriz” diyen Erten, BloombergHT’ye yaptığı değerlendirmede, bankaların varlık yönetim şirketi kurma çabalarının yarım kaldığını hatırlatarak, zombi şirketleri ekonomiye kazandıracak ve bankalar üzerlerindeki riskleri ortadan kaldıracak çözümlerin zor bir süreç olduğunu söyledi. Erten, “Bir gün bunu yapmak zorundayız” dedi.