‘Artık devlet kredi verse de bir anlamı yok’

Corona virüsünün ikinci dalgasında yine hafta sonu sokağa çıkma yasakları uygulanmaya başlanırken esnaf yeni destekler bekliyor. Geçen hafta faizlerin yükselmesiyle birlikte esnafın bu kış dönemi için uygun faizlerle yeniden kredi alıp alamayacağı bilinmiyor. SÖZCÜ muhabirleri yurdun dört bir yanındaki esnaf odaları ile görüşerek corona virüsünün ikinci dalgasında ticaretin nabzını tuttu.

‘SORUNLARI CUMHURBAŞKANI’NA İLETTİK’

Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Hacı Eyüp Güler Merkez Bankası’nın faizleri artırmasının bir anlamı olmadığını çünkü esnafın yeni kredi çekecek durumunun bulunmadığını anlatıyor. Samsun’da pek çok esnafın kredi kartı çek ve senetlerini ödeyemediği için kara listeye girdiğini anlatan Güler, “Esnaf siftah yapmadan dükkan kapatıyor. Bizim biraz rahatlamamız için Esnaf Kredi Kooparatifleri’nden 5 yıl vadeli 200 milyon liralık kredinin devletin de desteğiyle 10 yıl vadeli 400 milyon liraya çıkarılmasını istiyoruz” ifadelerini kullanıyor.

Of Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Murat Zırıh ise yaşanılan sorunların 18 Kasım tarihinde düzenlenen Türkiye Ekonomi Şurası’nda ilgili bakanlar ve Cumhurbaşkanı’na iletildiğini ifade etti. Zırıh, “Odalardan toplanan taleplerin ilgili bakanlıklara iletilip takip edilmesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin rutini haline geldi” ifadelerini kullandı.

Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Hacı Eyüp Güler

Zırıh öncelikli taleplerinin geçen yıl verilen kredilerin yapılandırılması olduğunun altını çiziyor. Güler sözlerini şöyle tamamladı: “Faizin yükselmesiyle birlikte kullandırılacak kredilerin faiz oranları ne olur, cansuyu veya nefes kredisinden faydalananlar tekrar faydalanabilir mi? Bekleyip göreceğiz.”

Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Yılmaz şirketlerin ilk dalgada nakitlerini tükettiğini anlatırken faiz oranı düşük uzun vadeli kredi beklentisi içinde olduklarını söyledi. İflasların kapıda olduğunun altını çizen Yılmaz oda olarak düzenledikleri “Pandemi Sürecinin İşletmelere Etkisi” anketinden de önemli sonuçları paylaştı.

Kırşehir Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Yılmaz

Yılmaz şunlar söyledi:

Anketimize katılan firmaların %78’i yurt içinde yeni sipariş almadıklarını, %13’ü siparişlerin normal seyrinde devam ettiğini, %100’ü ise yurt dışından yeni sipariş almadıklarını belirtmişlerdir.

Bu dönemde Oda üyesi firmalarımızın yaşadığı en büyük aksaklık “nakit akışında yaşanan sorunlar, ödemelerin gecikmesi, sipariş ve taleplerde düşüş ve girdi tedarikinde yaşanan sorunlar” olmuştur. Oda üyesi firmaların %92,6’sı 2020 yılı cirolarında düşüş beklemektedir.

Bu dönemde firmalarımızın %64’ü yatırımlarını ertelemek zorunda kalmıştır.

Oda üyesi firmalarımızın %37’si piyasaların 2023 yılından sonra, %29’u 2021 yılından sonra açılacağına dair öngörüde bulunmuştur.

Oda üyesi firmalarımızın %84’ü yapılan resmi açıklamaları ve alınan tedbirleri yeterli bulmamaktadır.

Kısa çalışma ödeneği programından faydalanan üyelerimizin oranı %74, bu dönemde çalışanların maaşlarından kesinti yapmak zorunda kalan üyelerimizin oranı %28’dir.

Bu dönemde kredi ihtiyacı olan üyelerimizin oranı %78 olarak analiz edilmiştir.

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ayhan Kızıltan

KOBİ’lerin Türkiye ekonomisini ayakta tuttuğunu ifade eden Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ayhan Kızıltan ekonomide yaşanan sorunların kredi verilerek çözülemeyecek noktada olduğunu vurguluyor. Kızıltan, “Henüz toparlanamadan şimdi ikinci dalga geldi. Artık sorunun kredilerle çözülebilmesi imkanı kalmadı. İşletmeler önceden aldıkları kredileri dahi ödeyebilecek pozisyonda değiller” değerlendirmesinde bulunuyor.

Ayhan Kızıltan işletmelerin taleplerini şöyle sıralıyor:

1 – Vergi borçları ötelenmeyip silinmeli
2 – Nakit desteği verilmeli
3 – Kira desteği verilmeli

Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Marmaris Bölge Temsil Kurulu Başkanı Suat Esinbu sene Ege ve Akdeniz kıyılarında sadece 1,5 ay boyunca iş yapılabildiğini söylerken daha önce borcu olup ödeyemeyenlerin birinci dalgada verilen kredilerden faydalanamadığını anlattı. Esin, “KDV’ler yüzde 1’e düşmeli. Sigortalar devlet tarafından karşılanmalı. Kira desteği olabilir” diyerek taleplerini dile getirdi.

Suat Esin

İsmail AKIN

Ali Ekber ŞEN