Yüksek faiz liginde OECD şampiyonuyuz

Merkez Bankası (TCMB) 100 baz puanlık faiz artışı beklentisinin ağırlık kazanmış olduğu Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında beklentilerin ötesinde bir sıkılaşmaya giderek 200 baz puanlık faiz artışı yaptı ve politika faizini %19’a çıkardı. “Şahin” bir aksiyon alan Merkez Bankası’nın yeni kararı ile Türkiye, 36 Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkesi arasında en yüksek faize sahip olan ülke konumunu sürdürürken, dünyada ise politika faizi en yüksek 7’nci ülke konumuna yükseldi. Böylece aynı seviyede olduğu Haiti’yi (%17),  Kongo (%18.5) ve İran’ı geçerek (%18) üst sıralara yerleşti.

HERKES FAİZ İNDİRİRKEN…

Dünyada en yüksek politika faizine sahip ülke yüzde 45.34 ile Venezuela. Bu ülkeyi yüzde 40 ile Zimbabve ve yüzde 38 ile Arjantin takip ediyor. Avrupa gibi faizin değişmediği ülkelerde ise faiz zaten sıfır ve eksi seviyelerde. Pandemi döneminde dünya genelinde merkez bankaları, ekonomileri canlandırmak için parasal genişlemeye gitti ve birçok ülkede faizler düşürüldü. Ancak ekonomisini yüksek kur, yüksek enflasyon ve yüksek faiz kısır döngüsünden kurtaramayan Türkiye dünyanın en yüksek faizini veren ülkeler arasında önde gidiyor.

TCMB toplantısı sonrası açıklanan karar metninde enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve orta vadeli enflasyon görünümü üzerinde oluşan yukarı yönlü riskler nedeniyle, önden yüklemeli ve güçlü bir ilave parasal sıkılaştırma yapılmasına karar verildiği belirtildi. Ekonomistler bu ifadenin, yeni bir risk oluşmadığı sürece TCMB’nin ek sıkılaştırma yapmayacağı olarak anlaşılması gerektiğini belirtti. TCMB’nin attığı bu adım, son dönemde artan finansal piyasa oynaklığı ve bunun getirdiği ilave enflasyonist risklere karşı inisiyatif alma anlamında önemli bir hamle olarak değerlendirildi.

ANCAK FIRSATÇIYI ÇEKER TÜRKİYE’Yİ KURTARMAZ

Naci Ağbal’ın sözünü tuttuğunu ve bundan sonra TCMB’nin mesajlarının güven vereceğini belirten Ekonomist Atilla Yeşilada, “Daha fazla zarar görmemizi engelleyen bir karar. Ancak hastanın kanamasını durdurur ama iyileştirecek adımlar TCMB’den değil siyasetten gelecek. Reformlardan bir şey çıkmadı. İnsan Hakları Eylem Planı kendi kendini lağvetti. Türkiye’de değişim mesajının yüksek sesle dünyaya verilmesi gerekiyor” dedi. Bu faiz oranının ancak fırsatçı parayı çekeceğine, Türkiye’yi kurtarmayacağına değinen Yeşilada, “Dolar ancak 7 liranın altına inerse hem yerli döviz satar hem enflasyonda kayda değer bir gerileme olur” diye konuştu.

REZERVİ BOŞ YERE YAKMANIN BEDELİ

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, “Ekonomimiz kırk katır ile kırk satır arasına sıkıştı. 128 milyar dolar rezervi boş yere yakmanın bedelini yüksek faiz olarak ödüyoruz. Küresel sermayenin risk iştahını tatmin edebilmek için olağanüstü faiz veriyoruz. Türkiye dünyada en yüksek faiz uygulayan 7. ekonomi haline geldi” yorumunu yaptı. Ekonomist Mahfi Eğilmez ise “TCMB politika faizini % 17’den 19’a çıkardı ve USD/TL kuru 7.30’lara geriledi. Sebep – sonuç meselesinin yerli yerine oturmasının bedeli miyarlarca dolar rezerv kaybı oldu” yorumunu yaptı.

FAİZ KARARI SADECE ZAMAN KAZANDIRIYOR

TCMB’nin dünkü kararının gelinen koşullar dikkate alındığında isabetli bir karar olduğu yorumunu yapan Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi, TCMB eski başekonomisti Profesör Dr. Hakan Kara, “Sürekli faiz artırarak bir yere varamayacağımız da gerçek. Faiz artışı sadece zaman kazandırıyor. Beklentileri iyileştirecek kapsamlı adımlar gecikirse kırılganlıklar tekrar kendini gösterecektir” diye konuştu.

KURLAR SERT DÜŞTÜ, BANKACILIK YÜKSELDİ

Dolar dün güne 7.4910 liradan, Euro ise 8.9770 liradan başladı. Gün içinde dolar iç ve dış siyasi gelişmelerle sert dalgalanırken TCMB’nin 200 baz puan faiz artırmasıyla kur 7.32 lira seviyesine kadar çekildi. Dolar günü 7.3760 liradan, Euro ise 8.8080 liradan tamamladı.

Faiz kararının ardından Borsa İstanbul’da da hareketlilik yaşandı. BIST bankacılık endeksi günü yüzde 2.1 yükselişle tamamladı. BIST 100 endeksi ise günü yüzde 0.72 düşüşle 1551 puandan tamamladı.