İşte 50 yıl önce Deniz Gezmiş

68 kuşağının öğrenci lideri Deniz Gezmiş’in, 1971 yılında yakalanıp Ankara’ya getirildiği sırada çekilmiş yeni fotoğrafları, geçen hafta ortaya çıktı. Akrabası Enver Gezmiş, siyah beyaz olan kareleri renklendirip, paylaştı. Fotoğrafların öyküsünü de SÖZCÜ HaftaSonu araştırdı. İçişleri Bakanlığı önündeki fotoğrafları gazeteci Ergin Konuksever çekmiş, Gezmiş’i Ankara’da adım adım izleyen isim de, gazeteci Selman Erdoğdu olmuştu. Bugün her ikisi de 84 yaşında olan iki duayen gazeteci, 50 yılın ardından o günleri anlattı.

Ergin Konuksever

“ASKERE KURŞUN SIKMAM” DEDİ

Gezmiş’in yakalandığı duyulunca Günaydın gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Rahmi Turan, olayı izlemek üzere gazetenin atak muhabiri Ergin Konuksever’i görevlendirdi. Konuksever, o günleri ve meşhur ‘Yeşil Parka’ fotoğrafını SÖZCÜ HaftaSonu’na şöyle anlattı: “Deniz, 1967’de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girmiş ve öğrenciler arasında sivrilmişti. Beni Avukat Bozkurt Nuhoğlu tanıştırdı. Onunla ilgili çok haber yaptım, arkadaş olduk. Sonra kaçak duruma düştü. Her yerde aranıyordu. Hükümet, “Mutlaka yakalanacak” diye özel emir çıkardı. 16 Mart 1971’de Sivas’ta askerler yakaladı. Özel bir ekip Ankara’ya getirdi. İçişleri Bakanı Haldun Menteşoğlu’nun makamına çıkarılacağını öğrenince, bakanlık önünde beklemeye başladım. 17 Mart günü getirildi. Üzerinde yeşil parkası vardı. Sonradan sembol olan parkalı fotoğraflarını o gün çektim. Polisler, Bakan Menteşoğlu’nun odasına getirdiler. Aralarında kısa bir konuşma oldu, Bakan’a sert cevaplar verdi. Odadan çıkarken bana ‘Yakalandığımda Mehmetçik’e silah çekmedim, askere kurşun sıkmam’ dedi. Cezaevine girer çıkar diyordum. İdam edileceği hiç aklıma gelmedi.”

Konuksever 1974 Kıbrıs Barış harekâtı sırasında adada…

İÇİŞLERİ BAKANI’NA DİKLENDİ

Deniz Gezmiş, sorgusunun ardından mahkemeye çıkarılmak üzere Ankara Adliyesi’ne götürülecekti. İskitler semtindeki Ankara Emniyeti’nin önünde geniş güvenlik önlemleri alındı. Orada bekleyen gazetecilerden biri de 1957 yılında mesleğe başlayan Günaydın gazetesi muhabiri Selman Erdoğdu idi. Halen İzmir’de yaşayan Erdoğdu o günü şöyle anlattı: “Gezmiş yakalandıktan sonra önce İçişleri Bakanı ile görüştürüldü, Bakan’a bayağı diklenip, kafa tuttu. Emniyete getirildi, sorgusunun ardından adliyeye götürülecekti. Emniyetin önünde beklemeye başladım. Yanında polisler ve dönemin 2. Şube Müdürü ‘Tarzan Mustafa’ ile birlikte kapıda göründü. Tarzan Mustafa, önemli bir polis şefiydi. Elinde makineli tüfekle gezerdi. Günaydın gazetesinden yakın arkadaşım Tuncer Tuğcu’nun motosikleti ile Tarzan Mustafa’yı takip ederdik. Önemli olaylara giderdi ve biz de peşine takılırdık. Gezmiş kapıdan çıkarıldı, soru sorduk bir şey söylemedi ama tavırlarında pişmanlık belirtisi yoktu.”

Gazeteci Selman Erdoğdu (bugün)

Döneme damga vuran polis ‘Tarzan’ Mustafa

Ankara’da 1970’li yıllarda ünlü polis şefi Mustafa Erdoğan, ‘Tarzan’ adıyla anılıyordu. Bir dönem Başbakan Süleyman Demirel’in koruma müdürlüğünü de yaptı. Deniz Gezmiş’in ifadesini de o aldı. Herkes uzun boyu ve çevik yapısı olan Erdoğan’ın lakabını, “Düz duvara tırmanır” gibi efsanelere dayandırıyordu. Emniyet Müdürü Bülent Kılıçtepe ise bunun öyküsünün çok farklı olduğunu anlattı: “Mustafa Erdoğan kendisinden borç para isteyen arkadaşlarına, pantolonun iki cebinden astarları çıkarıp göstererek, ‘Bende de yok, Tarzanım’ diyordu. ‘Tarzan Mustafa’ lakabı oradan kaldı.”

Menteşoğlu-Gezmiş’in ordu tartışması

12 Mart muhtırası yeni verilmiş ve Başbakan Süleyman Demirel istifa ettiği için hükümet de düşmüştü. Yeni hükümete kadar görevini sürdüren Adalet Partisi Muğla Senatörü ve İçişleri Bakanı Haldun Menteşoğlu ile Deniz Gezmiş arasında kısa bir konuşma geçti. Gezmiş, “Türk Halk Kurtuluş Ordusu adına yola çıktım” dedi. Menteşoğlu ise, ‘’Bu ülkenin bir tek ordusu var, o da Cumhuriyet ordusudur” cevabını verdi. Bakan, “Kendini kahraman zannediyorsun, kimin kahraman olduğu belli olmadı mı ?” diye sorunca Gezmiş de, “Kahraman olduğunuz için mi hükümet istifa etti” diye cevap verdi.