Perakende sektöründe salgının faturası ağır

Tüm dünyanın, kasım ayından itibaren daha ağır tedbirlerle girdiği corona virüsü salgının ikinci dalgası, reel sektör üzerinde ‘kış uykusu’ etkisi yarattı.

Sokağa çıkma kısıtlamaları ve adım adım ilerleyen ekonomik darboğazın, lokomotif sektörler üzerindeki etkisi gün geçtikçe ağırlaşıyor. Alışverişlerin temel ihtiyaç seviyesine indiği 2020 yılında, gıda ve elektronik ticaret merkezli olarak ilerleyebilen perakende sektörü, hem dünyada hem de Türkiye’de büyük bir sınavdan geçiyor.

Dünyanın dev hazır giyim markalarının mağazalarında küçülmeye gittiği, iflasların başladığı ve kârların eridiği bir yıl olarak tarihe geçecek olan 2020’de Türkiye’de de tablo dünyadan çok farklı değildi.

Yaklaşık 1.2 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşan Türkiye perakende sektörü oyuncularının yedek akçe ile geçirdiği bu dönem tarihi bir yıkım yaratırken, toparlanma için en yakın tarih olarak 2021’in ikinci yarısına işaret ediliyor.

‘ASIRLIK’ İFLASLAR

Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) verilerine göre, perakende sektörü toplamda 1.2 trilyon TL’lik ciro büyüklüğüne ulaşırken perakende sektöründe toplam çalışan sayısı ise 2.5 milyon kişi.

Sektör temsilcilerinden yapılan açıklamalarda, perakendenin bugüne kadar yaşadığı krizlerin hiçbirinin bu kadar ağır yıkım bırakmadığı, pandemide asırlık markaların iflaslarının yaşandığı belirtildi.

Sektörde çıkış için ise 2021 yılının ikinci yarısına işaret ediliyor. Karantina döneminin ilk etkilerine bakıldığında, TAMPF 2020 yılının ilk 6 aylık sonuçlarında sektör yüzde 20 büyümüştü.

İlk 6 ayda özellikle pandemi etkisi ile diğer kategorilerde önemli küçülmeler yaşanırken, gıda perakendesi sektör içindeki tüm kategorilerden ayrışarak yüzde 33’lük büyüme yakaladı.

HIZLI TÜKETİMDE BÜYÜME

Gıda alanındaki büyümeye karşın gıda dışı perakende yüzde 34 oranında küçülme gösterdi. Desteklerin ve düzenlemelerin de etkisi ile istihdamda, gıdada yüzde 9, gıda dışında yüzde 6’lık bir artış yaşanmıştı.

Nielsen’in verilerine göre ise pandemi öncesi yüzde 57 olan online hızlı tüketim ürünlerinde ciro büyümesi Covid-19 döneminde yüzde 159, yeni normalde ise yüzde 130 olarak gerçekleşti.

AVM’LER METREKARE BAŞINA 1.661 TL CİRO YAPTI

Pandemi sürecinin en sıkıntılı alanlarından biri de alışveriş merkezleri oldu. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Perakende Ciro Endeksi’nin ekim ayı sonuçlarına göre, AVM’lerde kiralanabilir alan başına düşen cirolar ekim 2020’de İstanbul’da aylık 1.661 TL, Anadolu’da 1.111 TL olarak gerçekleşti.

Saat sınırlamaları ile çalışan AVM’lerde verilere göre ciro endeksi, ekim 2020’de bir önceki aya göre, enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde de yüzde 19.1 oranındaki artışla 349 puana ulaştı. Türkiye geneli metrekare verimliliği ise ekim 2020’de 1331 TL olarak gerçekleşti.

AVM’lerdeki giyim kategorisi metrekare verimliliği yüzde 30.3,ayakkabı kategorisi yüzde 29.2, yiyecek-içecek kategorisi yüzde 17.0’lik artışları gördü.