Başkanlara koruma zırhı

Ankara ve İstanbul büyükşehir belediyelerinde önceki dönemlere ilişkin yolsuzluk iddiaları gündeme gelirken, bir çok suç için İçişleri Bakanı ya da valilerin izin vermemesi halinde savcılıklar tarafından soruşturma başlatılamıyor. Kamu görevlileri yönünden yolsuzlukların soruşturulmasında iki ayrı kanun uygulandığını hatırlatan ve bu konuda önemli çalışmaları olan bir hukukçu, SÖZCÜ’ye hangi hallerde belediye başkanı, belediye meclis üyeleri hakkında işlem yapılabileceğini şöyle açıkladı:

“Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu’na göre; vali ve kaymakamlar hariç, irtikâp, rüşvet, basit ve nitelikli zimmet, görev sırasında veya görevinden dolayı kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve  satımlara fesat karıştırma suçlarına iştirak etmekten sanık olanlar hakkında savcılıklarça re’sen soruşturma yapılır. Bir memurun yargılanabilmesi için yetkili amirin soruşturma izni vermesi gerekiyor.”

BELEDİYELERDE DURUM

Rüşvet ve yolsuzluklarla mücadele kapsamında savcılık tarafından re’sen soruşturma başlatılabildiğini hatırlatan hukukçu, süreci şöyle anlattı: “Belediye başkanları hakkında idari soruşturma İçişleri Bakanlığı denetim elemanlarınca yürütülür. Suç işlendiği tespit edilirse durum savcılığa bildirilir. Savcılık gereğini yapar. Belediye müfettişlerinin belediye başkanı ve meclis üyeleri hakkında denetim ve soruşturma yetkileri bulunmadığından, bunlar tarafından bir suçu işlendiğinin tespiti halinde durum, İçişleri Bakanlığı’na ya da valiliğe intikal ettirilerek denetim elemanı istenir. Bakanlık müfettişleri bir suç tespiti halinde durumu savcılıklara bildirilir.”

BAKANLIK İZİN VERİRSE

“Belediye başkanı ya da meclis üyeleri ile memurların birlikte suç işledikleri konusunda savcılıklara suç duyurusunda bulunulması halinde, İçişleri Bakanlığı’ndan izin istenir. İçişleri Bakanlığı uygun görürse soruşturmacı görevlendirir. Ön inceleme sonunda görev suçu tespit ederse ilgilisi hakkında ‘soruşturma izni verilmesi’ni önerir. İçişleri Bakanı uygun görürse soruşturma izni verir. Hakkında soruşturma izni verilen bu karara idari yargı nezdinde itiraz eder, itiraz kabul edilirse dosya işlemden kaldırılır. İtiraz reddedilirse dosya gereği için savcılığa gönderilir. Savcılığın, bu karara karşı idare mahkemesinde dava açma hakkı bulunuyor.”

VALİ İZNİ GEREKİYOR

Belediye başkanı ve meclis üyeleri dışında kalan her derecedeki personelin görev suçu işledikleri konusunda savcılığa yapılacak olan suç duyrusunda savcılık vali ya da kaymakamdan izin istemek zorunda. Belediye başkanının, memurlar hakkında izin verme yetkisi bulunmuyor. Son olarak 7 bin TL’ye tabela değişikliği yaptıran Fındıklı Belediye Başkanı hakkında izin verildi. Aynı tabelayı 57 bin TL’ye yaptıran başkana izin çıkmadı.