Devletlere yeni görevler verilmeli

Dünyanın önde gelen üniversitelerinden MIT’de görevli öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu, salgının birçok ülkede kurumsal fay kırıklarını derinleştirdiğini belirterek, “Özellikle hastalık kontrolünde ve uzmanlığında erozyon ve kurumlarda güvenin çökmesi bunda büyük rol oynadı” dedi. IMF’nin ilk direktörü Richard Goode anısına özel bir derse konuk olan Acemoğlu, salgın sonrası dünyanın demokratik yaşamı ve ekonomiyi tehdit edecek bazı yaşam şekilleri ile karşı karşıya kalacağına dikkat çekerek, “Şirketler ve toplum, hükümet politikaları ve kurallarla teknolojinin nasıl kullanılacağına karar verebilir. Ama en önemlisi, bize yol gösterecek yeni bir kurumsal çerçeveye ihtiyacımız olması” dedi.

Mevcut kurumların “kritik dönemeç” olarak tanımladığı salgın sonrası sürece uyum sağlamak için uygun olmadığını da vurgulayan Acemoğlu, “Devletlere gelir dağılımını adaletli hale getirmek için yeni görevler verilmeli. Sadece otomasyon ve ücret eşitsizliği nedeniyle değil, yapay zeka, demokrasi ve hayatlarımız için teknolojiye de yeni düzenlemeler getirilmeli” diye konuştu.

GELECEK SENARYOLARI

Acemoğlu, salgın sonrası 4 olası gelecek senaryosunu da şöyle sıraladı:

– Her zamanki trajik işler: Hiçbir şey değişmez, hatta bugünkünden daha kötü olur.

– Küçük Çin: Daha zayıf medya özgürlüğü, sivil özgürlükler ve demokrasi ama Çin’in iyi işleyen bürokrasi yapısı kolay taklit edilemez.

– Silikon hükümet: Şirketlere daha fazla güç, daha az sosyal güvenlik ağı ve düzenleme. Alışılageldik işin bir başka versiyonu.

– Refah devleti 3.0: Eşitsizlikle, iklim değişikliğiyle ve pandemiyle mücadelede devlete yeni sorumluluklar ve uluslararası kalkınmaya katkılar sunar.

TÜRKİYE, HÜKÜMETE VE DEVLETE GÜVENDE 4’ÜNCÜ

Daron Acemoğlu, sunumunda demokrasilerdeki bir paradoksa da dikkat çekerek, otoriter rejimlerde güvenin daha yüksek olduğunu belirtti. Bunu beyin yıkama ve Stanford Üniversitesi İktisat Profesörü Timur Kuran’ın “tercih tahrifatı” kuramına dayandıran Acemoğlu, “Hükümet ve devlete güven” başlıklı grafikte Türkiye’yi 15 ülke içinde 4’üncü sıraya yerleştirdi. Buna göre Türkiye, Çin, Singapur ve Danimarka’dan sonra hükümet ve kamu kurumlarına en çok güvenilen dördüncü ülke.

Prof. Daron Acemoğlu

EVRENSEL TEMEL GELİR GETİRİLMELİ

Salgının sosyal mesafe ve virüse karşı duyarlılık nedeniyle otomasyon sürecini hızlandırdığını belirten Daron Acemoğlu, robot siparişlerinin hızla arttığını hatırlattı. ABD’de gerçek asgari ücretin son 40 yılın yüzde 30 altına düştüğünü belirten Acemoğlu, “Salgın sonrası üretime geçiş süreci çok kolay olmayacağı için geçici olarak evrensel temel gelir devreye sokulmalı” dedi.